Dopo lunghi e faticosi preparativi, arriva il giorno della competizione.
A metà mattina un banditore a cavallo, accompagnato da tamburini e trombettieri, per le vie della città, a nome del sindaco, legge il bando della Sartiglia:
E si ettada unu bandu
Amadu Populu de Aristanis,
siat a tottus notoriu chi
Nos Piero Ortu Pro Sa Gracia
de Deo Sindigu de Aristanis, Conti de Goceano,
Bisconti di Basso, Volendo provvediri
assutili e nobili divertimentu de tottus sos
fidelis subytos nostros e de totas sa
Curadorias de Sardynia habemos deliberadu
de faghere, segundu sa antiga consumanza,
e pro tanto ORDINAMUS
Si fazzat un laudabile giostra,
ovvero Sartilla, tra donnos, donnicellos, lieros
e mannos homines
Sa prova de ispada e de lanza, ovveru de vara
aragonesa shat a tenner oe (dominiga e martis)
de Carrasegare a denante sa seu de
Santa Maria nostra protettora,
et hat a essere prinzipiada a s ora terza
de Nostro Signore, a cumandu e ordini de su
Mastru Componidore, dae Nos destinadu
ORDINAMUS
chi su Binchidore siat alloradu et Sappat
su premiu de manu de Nos Sindigu
sia custa a tottus notoriu.
Le fasi
Sono molti i momenti del rituale densi di significato che, in parte, non sono ancora oggi completamente chiari. Si può tuttavia dividere la manifestazione in tre fasi salienti:
La vestizione
Il corteo
Il torneo